a

Lorem ipsum dolor sit amet, consecteturadip iscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore sit.

Thiết kế đường đồng mức là một trong những kỹ thuật trồng cà phê trên đất dốc quan trọng giúp bà con nông dân cải thiện hiệu quả canh tác, hạn chế xói mòn và tối ưu hóa việc giữ nước cho đất. 

Từ việc sử dụng thước chữ A, trâu bò cày đến ống tio, mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với từng điều kiện đất đai và diện tích canh tác. Bài viết này của Simexcodl sẽ hướng dẫn chi tiết các cách thiết kế đường đồng mức hiệu quả, giúp bà con dễ dàng áp dụng vào thực tế.

Kỹ thuật trồng cà phê trên đất dốc: Cách tạo đường đồng mức để trồng cà phê

Kỹ thuật trồng cà phê trên đất dốc: Cách tạo đường đồng mức để trồng cà phê

Đường đồng mức trên địa hình dốc là gì?

Đường đồng mức trên địa hình dốc là những đường nối các điểm có cùng độ cao hoặc nằm trên một mặt phẳng ngang. Ví dụ phổ biến nhất về đường đồng mức chính là ruộng bậc thang, nơi mà mọi điểm trên bề mặt đều chia sẻ độ cao tương tự. Vậy tại sao việc canh tác theo đường đồng mức trên đất dốc lại quan trọng? Khi mưa rơi, dòng chảy bề mặt có xu hướng chảy từ đỉnh xuống chân dốc, trong khi đường đồng mức lại vuông góc với dòng chảy này. 

Canh tác cây trồng dọc theo đường đồng mức giúp kiểm soát dòng chảy bề mặt, tăng khả năng thấm nước vào đất, ngăn ngừa xói mòn, duy trì dinh dưỡng và giữ ẩm cho đất. Vậy làm thế nào để thiết kế đường đồng mức trên đất dốc một cách hiệu quả? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết này của Simexcodl.

Các cách tạo đường đồng mức để trồng cây

Với kỹ thuật trồng cà phê trên đất dốc là một kỹ thuật trồng cà phê khó di khi thực hiện phải làm đường đồng mức trên đất có độ dốc từ 8 độ hơi dốc trở lên. Vì khi mưa ở độ dốc này đã hình thành dòng chảy mặt là nguyên nhân lớn dẫn đến xói mòn đất. Có ba cách để thiết kế đường đồng mức trên đất dốc 

Sử dụng thước chữ A

Để thiết kế đường đồng mức bằng cách sử dụng thước chữ A, bà con cần chuẩn bị các dụng cụ sau: hai thanh tre dài 2m, đánh dấu ở vị trí giữa của mỗi thanh, và một thanh tre dài 1m. Khi ghép ba thanh này lại, ta sẽ tạo thành thước chữ A. Ở các điểm nối giữa các thanh, cần khấc nhẹ để giữ cho thước không bị di chuyển. Ngoài ra, bà con cần chuẩn bị thêm quả dọi, dây dọi, và cọc để cắm.

Dụng cụ cần chuẩn bị

Dụng cụ cần chuẩn bị

Sau khi buộc quả dọi ở đỉnh của thước chữ A, nếu thước cân bằng, dây dọi sẽ tiếp xúc với thanh ngang ở giữa. Khi đó, hai chân thước sẽ nằm trên cùng một đường đồng mức. Tuy nhiên, do thanh tre có thể không thẳng, bà con cần tiến hành hiệu chỉnh thước chữ A bằng cách sau: trước tiên, đặt thước trên một vị trí cố định, dọc theo chiều dốc, và chờ cho dây dọi dừng di chuyển. Đánh dấu vị trí tiếp xúc giữa dây dọi và thanh ngang. Sau đó, lật ngược thước và đánh dấu vị trí tiếp xúc lần hai. Chia đôi khoảng cách giữa hai điểm này để xác định vị trí cân bằng của thước. Khi đo đường đồng mức, dây dọi cần nằm đúng tại vị trí này, và bà con sẽ đánh dấu lại vị trí hai chân thước.

Cách đo đường đồng mức bằng thước chữ A như sau: cần ít nhất hai người, một người giữ thước và một người đánh dấu. Trước tiên, cắm cọc ở phía dưới chân thước để cố định thước, tránh cho nó di chuyển khi đo. 

Khi dây dọi dừng ở vị trí cân bằng, bà con cắm cọc tại chân thước thứ hai. Tiếp tục quay thước và di chuyển để xác định các điểm đồng mức tiếp theo. Việc quay thước giúp giảm sai số trong quá trình đo. Cứ mỗi lần đo, dây dọi cần dừng lại ở điểm cân bằng trên thanh ngang, khi đó hai chân thước mới nằm trên đường đồng mức. Nếu trời có gió, bà con có thể sử dụng quả dọi nặng hơn để giảm ảnh hưởng của gió.

Sử dụng thước chữ A

Sử dụng thước chữ A

Ưu điểm của thước chữ A là dễ thực hiện và vật liệu luôn có sẵn tại địa phương, như tre hoặc dây. Tuy nhiên, khi đo trên diện tích lớn, quá trình này sẽ diễn ra chậm và cần nhiều thời gian, công sức hơn. Phương pháp này thường được áp dụng trên nương nhỏ, thuận tiện cho việc di chuyển.

Sử dụng trâu, bò cày

Trong kỹ thuật trồng cà phê trên đất dốc, để thiết kế đường đồng mức bằng cách sử dụng trâu bò cày, bà con cần chuẩn bị một con trâu hoặc bò, một cái cày, và một người điều khiển trâu bò. Nguyên tắc của phương pháp này là quan sát các cử động của con vật, bao gồm lưng, đầu và hai chân trước. Khi trâu bò đi trên đường đồng mức, đầu, lưng và hai chân trước của chúng sẽ giữ vị trí ổn định, không di chuyển nhiều.

Sử dụng trâu, bò cày

Sử dụng trâu, bò cày

Nếu trâu bò có xu hướng đi lên dốc, chúng sẽ hơi quay đầu về phía trên, và chân phải sẽ bước lên phía trước. Ngược lại, khi chúng di chuyển xuống dốc, chúng sẽ quay đầu về phía bên trái. Dựa vào các cử động này, người điều khiển có thể điều chỉnh trâu bò để cày chính xác theo đường đồng mức mong muốn.

Phương pháp sử dụng trâu bò để đo đường đồng mức có ưu điểm là tiết kiệm sức lao động, đặc biệt khi làm việc trên diện tích nương lớn. Tuy nhiên, nhược điểm của cách làm này là trâu bò khó di chuyển trên những nương nhỏ hoặc có độ dốc cao.

Sử dụng ống Tio

Phương pháp thứ ba để thiết kế đường đồng mức là sử dụng ống tio (ống thăng bằng). Để thực hiện, bà con cần chuẩn bị một ống tio dài khoảng 6 đến 7 mét, bên trong chứa đầy nước. Theo nguyên tắc của ống thông nhau, mực nước ở hai đầu ống sẽ luôn nằm trên cùng một độ cao, tức là trên cùng một đường đồng mức. Dụng cụ thứ hai cần có là các cọc để đánh dấu đường đồng mức.

Sử dụng ống Tio

Sử dụng ống Tio

Khi tiến hành đo, bà con sẽ đóng một cọc đầu tiên để đánh dấu vị trí bắt đầu. Tiếp theo, đặt ống tio sao cho mực nước ở một đầu ống sát chân cọc. Khi mực nước chạm đúng vị trí, đánh dấu mực nước ở đầu ống còn lại, đó là hai điểm đầu tiên của đường đồng mức. Sau đó, tiếp tục di chuyển và xác định các điểm tiếp theo bằng cách cố định một đầu của ống và điều chỉnh đầu kia sao cho mực nước chạm đến vị trí đã đánh dấu trước đó.

Phương pháp sử dụng ống tio có ưu điểm là xác định đường đồng mức một cách khoa học và chính xác nhất. Tuy nhiên, nhược điểm là cần hai người thực hiện và thời gian đo khá chậm, đặc biệt trên diện tích lớn. Ngoài ra, nếu nương rẫy chưa được dọn sạch thực bì hoặc cỏ dại, việc di chuyển ống tio sẽ gặp khó khăn.

Khi lựa chọn phương pháp thiết kế đường đồng mức, bà con cần cân nhắc diện tích đất, sức lao động sẵn có, và độ dốc của nương. Nếu diện tích đất nhỏ hẹp, phương pháp sử dụng thước chữ A hoặc ống tio sẽ phù hợp hơn. Còn với diện tích lớn, sử dụng trâu bò cày sẽ giúp tiết kiệm sức lao động. Hi vọng với những phương pháp mà Simexcodl đã viết trong bài, bà con sẽ chọn ra kỹ thuật trồng cà phê trên đất dốc phù hợp.