Cách ươm hạt cà phê hiệu quả và đạt tỷ lệ cao

Ươm hạt cà phê là bước quan trọng trong quy trình trồng cà phê, quyết định đến năng suất và chất lượng cây sau này. Để đạt được tỷ lệ nảy mầm cao, bà con cần chú trọng từ khâu chuẩn bị đất cho đến việc xử lý hạt giống. Trong bài viết sau đây, Simexcodl sẽ hướng dẫn bạn từng bước cụ thể và chi tiết để có thể hiểu cách ươm hạt cà phê một cách hiệu quả nhất.

Các bước chuẩn bị trước khi ươm hạt cà phê

Chuẩn bị đất làm vườn

• Trước khi tiến hành cách ươm hạt cà phê, bà con cần phải thiết lập vườn ươm và chuẩn bị bầu đất theo đúng như yêu cầu kỹ thuật. Đối với đất ươm cà phê, phải được xử lý sạch bệnh theo đúng quy trình
• Đầu tiên, khâu chuẩn bị đất, đây là khâu rất là quan trọng trong quy trình ươm giống cây con

• 

  Chuẩn bị đất làm vườn

  Đất phải được xử lý sạch mịn khi mà lấy đất ươm cây. Lưu ý lấy đất ở tầng lớp mặt 10-15 cm, tươi xốp, có hàm lượng cao cụ thể là trên 3% hàm lượng hữu cơ mới đạt hiệu quả, nhìn bằng mắt thường đất có màu nâu sẫm, mịn, đất ít vón cục. 

• Loại bỏ rễ cây, tạp chất bằng các tấm lưới dùng để tạt đất, không lấy đất tại các vườn cà phê có nhiều cây bị vàng lá, thối rễ. Bệnh thối rễ do tuyến trùng, nấm bệnh rệp sáp gây hại. Đất đỏ bazan là loại được ưa chuộng hàng đầu. 
• Tiếp theo, khi mà muốn làm cho vụ tới thì phải chuẩn bị đất từ mùa khô và phải mang đất về xử lý nhiệt
• Khi mang đất về thì phải lên luống có chiều cao khoảng 20-30cm và ủ bằng nilon sáng màu
• Trộn hôn hợp 3m3 đất 1m3 phân chuồng hoai mục với 25 đến 30kg lần nung 1,5-2kg vôi bột trộn xong ủ khoảng 20 ngày đến 1 tháng trước khi vào bầu

Chuẩn bị bầu ươm

Vườn ươm phải gần nguồn nước để tiện cho việc vận chuyển, đất thoát nước tốt bằng phẳng và kín gió. Xung quanh nên đào rãnh có độ sâu khoảng 30-40cm và rộng khoảng 30-40 cm. Phải có rãnh để mùa mưa hoặc khi tưới nước, nước được thoát ra dễ dàng tránh ngập úng và các mầm bệnh gây hại cho cây cà phê

Vật liệu làm giàn che có thể là cỏ tranh, lưới đan, lưới nhựa công nghiệp,… Khi thiết kế khung giàn Trụ, cột và hàng cách nhau 3 -4m tùy theo địa hình. Chiều cao giàn cao 2-2,2m phù hợp với chiều cao và chăm sóc cà phê. Luống đi dọc theo chiều tùy theo vị trí thiết kế, chiều rộng tầm 1-1,2m hoặc rộng hơn theo khung được thiết kế sẵn.

Khi đóng bầu để xếp luống, 1 bên phải cho sát vào hàng luống và giữa các luống cách nhau 40-50cm để thuận tiện trong vấn đề chăm sóc làm cỏ xới xáo, cũng như chăm sóc cây con. Không cho hàng cọc nằm giữa luống hoặc đường đi. Sử dụng túi PE đen (đảm bảo độ dày) làm bầu.

Sử dụng bầu có kích thước 13 hoặc 15 cm chiều dài 20 hoặc 25cm, kích thước bầu như vậy sẽ được đảm bảo đục 6 lỗ, và cắt 2 góc đáy để thoát nước. Khi vào bầu xếp sát vào nhau, bên ngoài chèn đất tránh hiện tượng bầu bị ngã. Khi vào đất bầu phải nén vừa nén đều nén cân đối tránh hiện tượng gãy bầu. Gãy bầu ở giữa sẽ ảnh hưởng đến rễ cà phê sau này.

Nếu có điều kiện bà con hãy lắp hệ thống tưới tự động. Giai đoạn đầu ươm cây việc tưới giếng sẽ không tốt cho cây con, như vậy việc tưới phun mưa sẽ giúp cho cây được tưới đều không quá dư thừa giúp cho cây được phát triển tốt

Chuẩn bị và xử lý hạt

• Đối với hạt giống, bà con nên sử dụng các hạt giống đã được các cơ quan có thẩm quyền cho phép sản xuất. Và giống phải đảm bảo về quy cách, chất lượng, sạch bệnh
• Hạt giống sau khi thu hoạch về, tách nhớt, ủ trong thời gian 12 đến 24 giwof để cho sạch nhớt rồi mang ra rửa.
• Phương pháp bóc quả thóc, mục đích là độ nảy mầm đồng đều và sớm hơn
• Phương pháp không bóc quả thóc, vẫn ổn định nhưng thời gian nảy mầm chậm hơn
• Sau đó, bà con đem vào ủ, thời gian ngâm ủ khoảng tầm 12 tiếng và sau đó đem ra rửa sạch để tránh hô hấp hạt, sạch nhớt, (lớp vỏ lụa của hạt). Sau đó đem đi ủ tầm 3 – 5 ngày. Khi hạt cà phê nứt nanh ra thì bà con đem vô ươm.

Hướng dẫn 2 cách ươm hạt cà phê

Hiện nay có 2 cách ươm hạt cà phê, đó là ươm hạt giống trên luống cho ra lá sò sau đó cắm vào bầu hoặc ươm trực tiếp hạt giống vào bầu. Hai cách ươm này có những điểm thuận lợi và hạn chế riêng

Nếu sử dụng cách ươm hạt cà phê lên lá sò mới đưa vào bầu thì chúng ta có điều kiện chọn được cây mầm có rễ tốt. Tuy nhiên bị hạn chế là mất công cấy vào bầu và khi mới cấy phải mất gần 1 tuần để cây ổn định, phát triển được. Ngoài ra còn có tỉ lệ chết nhất định. Do vậy tùy vào điều kiện thực tế mà bà con lựa chọn phương pháp phù hợp

Gieo hạt ươm trên luống đất

• Đất tơi xốp đã được sàng đất cho loại bỏ các tạp chất và cho nhuyễn đất để gieo ươm tránh hiện tượng cong rễ.
• Luống có chiều rộng 1m -1m2, chiều sâu khoảng 20cm để cho rễ cây con phát triển tốt
• Tỉ lệ phối trộn nên trộn đất và cát theo tỉ lệ 50 – 50, tạo độ tơi xốp cho rễ cây
• Sau khi hạt đã được ủ tầm 3 -5 ngày, bà con đem ra rửa sạch trước khi gieo và nên xử lý nấm bệnh
• Sau đó bà con gieo trên luống 1 lớp mỏng tránh hạt chồng lên nhau để tránh hiện tượng cong rễ và hạt được nảy mầm tốt hơn
• Sau đó bà con phủ lên 1 lớp đất và cát khoảng 1-2cm để cho hạt được phủ đều và tỉ lệ nảy mầm tốt

Ươm trực tiếp hạt giống vào bầu

Trong giai đoạn từ 1 tháng đến 2 tháng, bà con lưu ý luống ươm phải được ủ bằng lưỡi hoặc là rơm rạ khi tưới tránh tình trạng tổn thương đến rễ, đến cái mầm rễ, rễ đâm xuống đất được thẳng không cẩn thận sẽ bị mọc nhiều rễ trên 1 cây, hiện tượng rễ chùm, cong rễ. Sau 2 tháng, cây sẽ lên lá sò, khi đó chúng ta tiến hành cắm vào bầu. Khi mà nhổ sẽ có 1 tỉ lệ cây bị rễ chùm, cong rễ, 2 hoặc 3 rễ, bà con nên loại bỏ từ đầu và chỉ sử dụng cây có 1 rễ cọc và thẳng. Nếu rễ nào dài hơn 5cm hãy cắt bớt và chừa lại tối đa 4 -5cm là hợp lý.

Trước khi cắm vào bầu, bà con nên tưới đất đủ ẩm, việc này sẽ giúp dễ cắm cây. Khi soi lỗ để cắm cây, khi rút cây lên đất không rớt lại lỗ đã soi như vậy mới đạt hiệu quả. Sau đó, bà con cho cây vào 1 bên và nén ép để cây giữ ổn định vị trí. Sau công đoạn cắm cây, trong vòng 1 tuần đầu, bà con nên tưới 2 -3 lần/ ngày tùy theo điều kiện thời tiết, giúp cho cây ổn định, tránh héo cây

Lưu ý về cách ươm hạt cà phê hiệu quả

Như vậy lựa chọn cây mẹ thu hái, phơi và bảo quản hạt giống đúng cách, chọn thời điểm gieo hạt đúng cho kịp thời gian xuất vườn, điều chỉnh ánh sáng và phòng trừ sâu bệnh. Trước khi xuất vườn 15-20 ngày, không được tưới phân và phải dỡ giàn tre 100% để luyện cây. Cây khi xuất vườn phải đảm bảo sinh trưởng và phát triển tốt, không sâu bệnh và có ít nhất 6 cặp lá. Nếu vì lý do thời vụ do mưa đến muộn bị kéo dài thời gian trong vườn ươm hơn dự tính, nên tưới phân với nồng độ 30kg/10l nước lân để hạn chế phát triển của cây đồng thời làm cho cây cứng hơn

Với những hướng dẫn chi tiết trên của Simexcodl, hy vọng bà con có thể áp dụng thành công trong việc biết cách ươm hạt cà phê. Từ đó mang lại những cây con khỏe mạnh và phát triển tốt. Nhớ rằng, mỗi công đoạn đều góp phần quan trọng vào sự thành công của vụ mùa. Hãy kiên trì và chăm sóc cây thật tốt, bạn sẽ nhận lại thành quả xứng đáng từ những nỗ lực của mình.